Column: Telefoon opzij, handen uit de mouwen

Telefoons zijn hartstikke leuk en handig, maar ze zijn een nationaal gezondheidsrisico geworden. Check je schermtijd eens. Een gemiddelde werkdag is korter. Stop met graaien uit de digitale suikerpot en leg die telefoon nou eens opzij. Er gaat een hele wereld voor je open.

Afgelopen zomer was ik getuige van een familiefeestje in een restaurant te Rotterdam. Uit de ontvangst werd me duidelijk dat opa en oma de kleinkinderen al een tijdje niet hadden gezien. Dus wat doe je dan? Gezellig pizza eten met de hele club. Lekker hoor. Maar wat schetst mijn verbazing? Na een kwartier kwamen de iPads en koptelefoons tevoorschijn en doken de kinderen in hun digitale fantasiewereld. Zelfs tijdens het eten!

Telefoons en iPads zijn de drugs van de 21e eeuw en we zijn verslaafd tot het belachelijke aan toe.

Zet een stapje naar achteren en je ziet dat de westerse wereld meer problemen heeft. De productiviteit loopt achteruit, energie is te duur voor consument en bedrijven en de grootste technologische innovaties importeren we uit de VS. Europa mist de boot.

Gelukkig maar, denken we misschien over twintig à dertig jaar. Want zoveel tijd hebben we nodig om fit te worden en zelfs voorloper. Het is nu of nooit. Zo groot als de uitdaging op wereldschaal lijkt, zo klein en betekenisvol zijn de stappen die we vandaag kunnen zetten. Ja, het gaat pijn doen. Maar de tijd van spelletjes en zelfgenoegzaamheid is voorbij.

Het is tijd om te investeren in de volgende generatie. De generatie na ons moet slimmer worden en met beter digitaal gereedschap uitgerust. Hoe? Het begint heel makkelijk: dagelijks een maximale schermtijd voor kinderen én ouders. Ouders zelf turen uren per dag naar TikTok en Instagram. Wat doen die kinderen als ze volwassen zijn? Graaien uit diezelfde digitale snoeppot. Het worden nooit topsporters, natuurliefhebbers of wetenschappers. Eigen schuld.

Opvoeden is werken. Lees kinderen voor of laat ze lezen en speel spelletjes. Kijk het Jeugdjournaal terug en ga buiten ‘op avontuur’. Help bij huiswerk en leer nee zeggen. Leg die schermen weg. Je mist echt niets. We hebben ons gezond verstand naar links geswipet.

Gelukkig beginnen overheden in te grijpen (laatste hulplijn!). In Nederland zijn telefoons tegenwoordig verboden in de klas, net als in Engeland. Helemaal geweldig is het besluit van Australië om social media te verbieden voor kinderen tot zestien jaar. De Zweden pakken het net iets anders aan: doses schermtijd per leeftijdsgroep. Peuters hebben pech, geen schermtijd tot je derde. Oudere tieners krijgen maximaal drie uur per dag. Heerlijk. Gezond. Spijkers met koppen. Eindelijk worden er keuzes gemaakt. Weg met de digitale suikerpot. Toon eens wat ambitie. Anders halen de Chinezen je wel in of word je het huisdier van een AI.