Smartphones en apps voor slechthorenden en slechtzienden

Voor jongeren is het gebruik van een smartphone gesneden koek, voor ouderen ligt de lat vaak wat hoger. Maar wat als je slechtziend of slechthorend bent? Ook dan kun je met wat aanpassingen en extra handelingen een smartphone gebruiken. Je telefoon kan zelfs dienen als assistent. Mobiele provider Simyo onderzocht de mogelijkheden van apps en telefoons voor visueel en audiologisch beperkten. Bellen.com geeft de tips graag door.

De iPhone, Android-smartphones en Windows Phones bieden standaard een aantal mogelijkheden om slechtzienden en slechthorenden te helpen met het gebruik. Probeer dit eerst voordat je een smartphone of speciale app koopt. Smartphones kunnen bijvoorbeeld teksten voorlezen of informatie op het scherm uitgroten.

iPhone-functies voor slechtzienden of blinden

De VoiceOver op de iPhone leest voor wat er op het scherm staat en wat je selecteert als je het scherm aanraakt. Speak Screen is een soortgelijke functie die berichten, e-mails en boeken voorleest. Dictation is een mooie toevoeging voor visueel beperkten. Deze functie zet een gesproken bericht om in tekst. Je activeert deze functie door Dictation op het toetsenbord van de iPhone op het microfoontje te drukken.

Zo zet je VoiceOver aan op de iPhone:
• Open de instellingen-app
• Druk op ‘Algemeen’
• Druk op ‘Toegankelijkheid
• Druk op ‘VoiceOver’
• Zet VoiceOver daar aan
• Je stelt hier de spreeksnelheid van je smartphone in

Zo zet je Speak Screen aan op de iPhone:
• Open de instellingen-app
• Druk op ‘Algemeen’
• Druk op ‘Toegankelijkheid’
• Druk op ‘Spraak’
• Je stelt hier in of je iPhone alle woorden op een scherm uitspreekt of een door jou gekozen selectie of invul tekst.

Functies slechthorenden of doven

Voor mensen met een gehoorbeperking zijn er een aantal mogelijkheden. Je kunt video’s automatisch laten voorzien van ondertiteling, geluidsniveaus aanpassen aan beide oren en stereo geluid omzetten naar mono geluid. Bij de laatste functie worden alle geluiden harder, terwijl bij stereo geluid maar een aantal geluiden worden versterkt. Een inkomende melding geeft geluid, maar als extra kun je instellen dat bijvoorbeeld de flitser van je camera afgaat als je een berichtje ontvangt.

Hoe stel je dit in?
• Open de instellingen-app
• Druk op ‘Algemeen’
• Druk op ‘Toegankelijkheid’
• Onder het kopje ‘Horen’ activeer je de flitser als doorgeefluik voor notificaties en verander je stereo geluid in mono geluid. De ondertiteling zet je aan onder het kopje ‘Media’, waar je op ‘Ondertiteling en bijschriften’ klikt.

Android mogelijkheid voor slechtzienden of blinden

De Android mogelijkheden lijken op die van de iPhone. De optie TalkBack leest pagina’s voor geeft aan als je ergens op drukt.

TalkBack aanzetten op een Android-smartphone:
• Ga naar ‘Instellingen’
• Druk onder ‘Systeem’ op ‘Toegankelijkheid’
• Druk op ‘Talkback’
• Je zet hier Talkback aan en krijgt dan verdere instructies. Met deze functie kun je ook sms’jes en berichten laten voorlezen.
Android-smartphones bieden in het standaard toetsenbord de mogelijkheid om gesproken berichten om te zetten in tekst.

Android voor slechthorenden of doven 

Android-smartphones bieden iets minder functies voor doven of slechthorenden. Het af laten gaan van de cameraflitser bij een melding is niet altijd mogelijk. Dit komt ook omdat niet alle Android-smartphones hierover beschikken. Ondertiteling zet je aan in het instellingenmenu bij ‘Toegankelijkheid’. Voor Android zijn wel extra apps beschikbaar zodat je smartphone bij meldingen bijvoorbeeld een kleur toont. De apps worden verderop in het artikel besproken.

Functies voor de Windows Phone

Voor Windows Phone-gebruikers die slechtziend of blind zijn is een voorleesmodus en schermvergroting mogelijk.  

De voorleesmodus aanzetten:
• Ga naar het instellingenmenu
• Druk op ‘Toegankelijkheid’
• Je zet hier de voorleesmodus aan.

Schermvergroting aanzetten op een Windows Phone:
• Ga naar het instellingenmenu
• Druk op ‘Toegankelijkheid’
• Scroll naar beneden om schermvergroting aan te zetten.

Windows Phone biedt de minste mogelijkheden voor doven of slechthorenden. De Windows Phone beschikt over een voorleesmodus en schermvergroting. Ondertiteling is nog niet beschikbaar in Nederland. De kans bestaat dat de opvolger van Windows Phone 8 meer mogelijkheden biedt.

Apps voor doven en slechthorenden

Tap Tap
De app Tap Tap helpt bij het horen van geluiden. De app hoort bijvoorbeeld de deurbel. Er wordt een dan een visuele melding gegeven, zodat het rinkelen van de bel toch overkomt. Download voor 2,99 euro de iOS-app.



Light Flow Lite 
De Light Flow Lite-app koppelt een kleur aan een app. Is het LED-lampje groen? Dan word je bijvoorbeeld gebeld of heb je een gemiste oproep. Download gratis de Android-app.

Apps voor blinden en slechtzienden

Color ID Free
Voor kleurenblinden is het onmogelijk om sommige tinten of kleuren van elkaar te onderscheiden. Color ID Free is het helpende handje tegen kleurenblindheid. De app werkt eenvoudig: je richt de camera van je smartphone op iets waarvan je graag de kleur wil weten, zoals van een kledingstuk. De app vertelt je dan wat voor kleur het is. Download gratis Android-app en iOS-app.

Tap Tap See
Tik twee keer op je scherm om ergens een foto van te maken. De app vertelt wat het is. Handig om te gebruiken tijdens het doen van boodschappen. Deze app verbruikt wel MB’s, dus zorg voor dat je een internetbundel hebt met genoeg MB’s als je van plan bent TapTap See veel te gebruiken. Download gratis de Android-app en iOS-app.

ViaOpta Nav
Met de app kunnen blinden en slechtzienden een route bepalen en worden ze tijdens het navigeren steeds voorzien van updates. Download de iOS. Een andere navigatie-app waarmee je favoriete punten kunt markeren en die vertelt waar jij je ten opzichte van die locaties bevindt heet Ariadne GPS. Tijdens het navigeren verbruikt de app data. Download de iOS-app voor 5,99 euro.

Daisylezer
Met deze app kan er geluisterd worden naar gesproken boeken, kranten en tijdschriften. Alles wordt aangeboden via streaming en dus niet opgeslagen op het apparaat zelf. Daisylezer heeft grote, duidelijke knoppen en is goed te bedienen met VoiceOver. De app is gratis voor de iPhone.

Speciale smartphones voor ouderen of mensen met een beperking?